قسمت هفدهم

کالاهای گیفن

اگر قیمت لپ‌تاپ افزایش پیدا کند، می‌توان انتظار داشت که افراد تقاضای کمتری برای آن نشان دهند. در مقابل، نظریه اقتصاد این را هم می‌گوید که افزایش قیمت ممکن‌است‌ باعث افزایش تقاضا شود، نه کاهش آن. افزایش قیمت دو تاثیر دارد که ممکن‌است با هم تضاد داشته‌باشند: قیمت بالاتر باعث تغییر هزینه‌های مصرف‌کننده به سوی کالاهای دیگر و ارزان‌تر شود؛ اما در کنار آن افزایش قیمت «قدرت خرید» مصرف‌کننده را هم کاهش می‌دهد و درآمد واقعی او را تحلیل خواهد بود. برخی کالاها مانند لپ‌تاپ معمولا با کاهش درآمد با تقاضای کمتری رو‌به‌رو خواهندشد. یک دسته دیگر از کالاهای پست با کاهش درآمد با تقاضای بیشتری روبه‌رو می‌شوند. کالاهای «گیفن» کلاهای پستی هستند که اثر درآمدی آن‌ها بسیار قدرتمند است و با بالا رفتن قیمت، تقاضای بیشتری برای آن به وجود می‌آید. خانوارهای فقیر که قسمت اعظم درآمد خود را صرف خوردوخوراک می‌کنند، زمانی با کاهش درآمد واقعی روبه‌رو خواهند شد که قیمت غذاهای پایه افزایش پیدا کند. ممکن‌است این خانوارها با حذف کالاهای غیر ضروری مانند گوشت و قند واکنش نشان دهند و پول بیشتری را به خرید نان اختصاص دهند. برخی ادعا کرده‌اند که در زمان قحطی ایرلند در قرن نوزدهم، سیب‌زمینی تبدیل به یک کالای گیفن شد.

عجیب است که تقاضا برای کالای گیفن، با افزایش قیمت بالا می‌رود چرا که توانایی مصرف‌کننده برای صرف هزینه بر روی کالاهای جایگزین، کاهش می‌یابد.

می‌توانید قسمت قبل را از اینجا و قسمت بعد را از اینجا دنبال کنید.

| نویسنده: بنیامین رضایی |